Türkiye'nin birçok bölgesinde etkili olan dondurucu soğuklar, tarım sektörünü derinden sarstı. Özellikle elma, fındık, üzüm, kiraz ve kayısı gibi ürünlerde büyük kayıplar yaşandı. Çiftçiler, zararın bazı bölgelerde %100'e ulaştığını belirtiyor. Bu durum, hem üreticileri zor durumda bırakırken hem de tüketici fiyatlarına olası yansımalarıyla endişe yaratıyor.
Zirai Don Nedir ve Nasıl Oluşur?
Zirai don, bitkilerin büyüme döneminde, havanın sıcaklığının 0°C'nin altına düşmesi sonucu bitki dokularında buz kristallerinin oluşması ve hücrelerin zarar görmesi durumudur. Bu durum, özellikle ilkbahar aylarında, bitkilerin yeni filizlendiği dönemlerde büyük tehlike arz eder. Zirai donun oluşmasında etkili olan faktörler şunlardır:
- Hava sıcaklığı: Havanın 0°C'nin altına düşmesi.
- Rüzgar: Rüzgarın olmaması, soğuk havanın bitki yüzeyinde birikmesine neden olur.
- Nem: Havanın kuru olması, bitkilerin daha hızlı soğumasına yol açar.
- Rakım: Yüksek rakımlı bölgelerde sıcaklık daha hızlı düşer.
Hangi Ürünler Etkilendi?
Zirai dondan en çok etkilenen ürünler arasında şunlar yer alıyor:
- Elma: Elma ağaçlarının çiçeklenme döneminde yaşanan don, meyve tutumunu olumsuz etkiledi.
- Fındık: Karadeniz Bölgesi'nin önemli geçim kaynağı olan fındıkta da büyük kayıplar yaşandı.
- Üzüm: Özellikle Ege Bölgesi'nde üzüm bağları dondan zarar gördü.
- Kiraz ve Kayısı: Erken çiçeklenen bu meyveler de soğuk havanın olumsuz etkilerinden nasibini aldı.
Çiftçiler, yetkililerden acil destek bekliyor. Zararın tespiti ve telafisi için çalışmaların başlatılması talep ediliyor. Aksi takdirde, birçok çiftçinin iflasın eşiğine gelebileceği ve tüketicinin de yüksek fiyatlarla karşı karşıya kalabileceği belirtiliyor.
Zirai donun tarım üzerindeki bu olumsuz etkileri, iklim değişikliğinin de bir sonucu olarak değerlendiriliyor. Uzmanlar, gelecekte bu tür olayların daha sık yaşanabileceği uyarısında bulunarak, tarım sektörünün iklim değişikliğine uyum sağlaması için gerekli önlemlerin alınması gerektiğini vurguluyor.
