Napalm Kızı Fotoğrafı Krizi! Telif Hakları Askıya Alındı mı?

Dünya Basın Fotoğrafı (World Press Photo),20. yüzyılın en ikonik görüntülerinden biri olan ve "Napalm Kızı" olarak bilinen fotoğrafın kime ait olduğu tartışmaları üzerine yeni bir rapor yayınladı. Fotoğrafın telif hakları askıya alındı mı? İşte detaylar...

Napalm Kızı Fotoğrafı Tartışması Alevlendi

1973 yılında "Yılın Fotoğrafı" seçilen ve uzun yıllardır Associated Press (AP) fotoğrafçısı Nick Ut'a atfedilen "Savaşın Terörü" (The Terror of War) adlı fotoğrafın sahipliği konusunda şüpheler arttı. World Press Photo, tartışmaların odağındaki bu fotoğraf için bir "askıya alma" kararı aldı. Kuruluşun raporunda, görsel ve teknik kanıtların, fotoğrafı aslında Vietnamlı serbest fotoğrafçı Nguyen Thanh Nghe'nin çektiği yönündeki iddiaları desteklediği belirtildi.

CNN International'ın haberine göre, bu tartışma, Ocak ayında Sundance Film Festivali'nde gösterime giren "The Stringer" adlı belgeselle başladı. Belgeselde, Napalm saldırısından kaçan çıplak bir kız çocuğunun o ikonik fotoğrafını Nick Ut'un değil, Nguyen Thanh Nghe'nin çektiği iddia ediliyor. Bu iddia, Ut'un Pulitzer Ödülü'nü kazanmasına yol açan fotoğrafın sahipliği konusunu yeniden gündeme taşıdı.

Olayın yaşandığı 8 Haziran 1972'de, 9 yaşındaki Phan Thi Kim Phuc, Trang Bang köyü yakınlarındaki otoyol kontrol noktasında, havadan yapılan bombalamadan kaçan birçok kişiden biriydi. Belgeselde, Nghe'nin çektiği fotoğrafı AP'ye sattığı ancak editörlerin müdahalesiyle fotoğrafın o dönemde ajansın Saygon'daki (şimdiki Ho Chi Minh City) kadrolu fotoğrafçısı olan Ut'a atfedildiği iddia ediliyor.

Nick Ut İddiaları Reddetti

Nick Ut, fotoğrafı kendisinin çekmediği yönündeki iddiaları defalarca reddetti. Vietnam asıllı Amerikalı fotoğrafçının avukatı Jim Hornstein, World Press Photo'nun telifleri askıya alma kararını "içler acısı ve profesyonellik dışı" olarak nitelendirdi. Avukat, Nghe'nin iddiasının hiçbir destekleyici kanıt veya görgü tanığı tarafından doğrulanmadığını savundu.

AP ise konuyla ilgili 96 sayfalık bir rapor yayınladı. Görgü tanıklarıyla yapılan görüşmeler, kameraların incelenmesi, olay yerinin 3D modeli ve günümüze ulaşan fotoğraf negatiflerine dayanan soruşturmada, atfın değiştirilmesini haklı çıkaracak kesin bir kanıt bulunamadı. Ajans, zamanın geçmesi ve önemli kanıtların kaybolması nedeniyle Ut'un fotoğrafı çekip çekmediğini "tam olarak kanıtlamanın imkansız" olduğunu kabul ederken, Nghe'ye itibar etmenin "birkaç inanç sıçraması gerektireceğini" belirtti.

Sonuç

Napalm Kızı fotoğrafının telif hakları ve sahipliği konusundaki bu tartışma, fotoğraf gazeteciliğinin etik sınırlarını ve tarihin yeniden yazılması olasılığını gündeme getiriyor. World Press Photo'nun aldığı "askıya alma" kararı, olayın karmaşıklığını ve kesin bir sonuca ulaşmanın zorluğunu gösteriyor. Tartışma, gelecekte benzer durumlar için emsal teşkil edebilir ve fotoğrafın gücü ile sorumluluğu üzerine önemli soruları beraberinde getiriyor.