Nobel ödüllü ekonomist Daron Acemoğlu, Financial Times'ta yayımladığı makalede Google'ın dijital reklam pazarındaki tekelini sert bir dille eleştirdi. Acemoğlu, bu durumun bağımsız medya kuruluşları üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekerek, kamu yararını koruyacak düzenlemelerin gerekliliğini vurguladı.
Google'ın Reklam Tekeli Bağımsız Haberciliği Tehdit Ediyor Mu?
Massachusetts Institute of Technology (MIT) öğretim üyesi olan Acemoğlu, Google'ın 876 milyar dolarlık çevrimiçi reklam pazarındaki hakimiyetinin, bağımsız medya kuruluşlarını ciddi şekilde zayıflattığını savunuyor. Bu durum, sadece medya sektörünü değil, aynı zamanda bilgiye erişimi, ifade özgürlüğünü ve sağlıklı bir kamuoyu oluşumunu da tehdit ediyor.
Acemoğlu, "Sosyal medya daha zehirli hale geldikçe ve aşırılık yanlıları tarafından silah olarak kullanıldıkça, güvenilir haberler yok olmaya devam ediyor" ifadesini kullandı. Reklam gelirlerine bağımlı olan haber sitelerinin, Google'ın belirlediği kurallar çerçevesinde ayakta kalmaya çalıştığını ve bu durumun gazeteciliğin bağımsızlığını zedelediğini belirtiyor.
Çözüm Önerisi: Dijital Reklam Vergisi
Acemoğlu, MIT'den meslektaşı Simon Johnson ile birlikte bir çözüm önerisi de sunuyor. Dijital reklam gelirleri yıllık 500 milyon doları aşan teknoloji devlerine %50 oranında vergi getirilmesi gerektiğini savunuyor. Bu vergi gelirlerinin, bağımsız gazetecilik faaliyetlerini ve kamusal dijital alanları desteklemek amacıyla kullanılması gerektiğini vurguluyor.
Acemoğlu, eski bir Google yöneticisinden alıntı yaparak durumu şöyle örneklendiriyor: "Google’ın reklamcılıktaki hakimiyeti, Citibank ya da Goldman Sachs’ın New York Borsası’na sahip olmasına benziyor. Bu, başka herhangi bir sektörde kabul edilemezdi." Bu benzetme, Google'ın reklam pazarındaki kontrolünün ne kadar büyük ve sorunlu olduğunu açıkça ortaya koyuyor.
Avrupa'ya Çağrı ve Sonuç
Acemoğlu, yazısını Avrupa'ya bir çağrıda bulunarak tamamlıyor: "Şimdi Avrupa bu işi bitirmeli. Silikon Vadisi çok uzun zamandır internetin kurallarını dikte ediyor, rekabet azalırken ve eşitsizlik artarken piyasaları kendi çıkarlarına hizmet edecek şekilde şekillendiriyor. Avrupa, Google'ın reklam tekelini kırmak üzere harekete geçerek dijital geleceğimizi tekellerin değil demokratik kurumların şekillendirmesi gerektiğini gösterebilir."
Daron Acemoğlu'nun bu sert eleştirileri, dijital reklamcılık alanındaki tekelci yapıların ve bunun medya üzerindeki etkilerinin ne kadar ciddi boyutlara ulaştığını gözler önüne seriyor. Özellikle bağımsız haberciliğin korunması ve kamu yararının gözetilmesi adına, bu tür eleştirilerin ve çözüm önerilerinin dikkate alınması büyük önem taşıyor. Aksi takdirde, bilgiye erişim ve ifade özgürlüğü gibi temel haklar tehlikeye girebilir.
