Günlük hayatta kullandığımız pek çok üründe bulunan ve "sonsuz kimyasallar" olarak adlandırılan PFAS (perflorlu ve poliflorlu alkil) maddeleri, insan sağlığı için ciddi bir tehdit oluşturuyor. Biyomedikal Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ceren Türkcan, bu kimyasalların özellikle böbrek kanseri ve kısırlık gibi hastalıklara neden olduğunu belirtti.
PFAS Kimyasalları Neden Tehlikeli?
PFAS maddeleri, yaklaşık 15 bin farklı insan yapımı bileşenden oluşuyor. Bu kimyasallar, leke tutmayan kumaşlar, su geçirmeyen yüzeyler, gıda ambalajları ve hatta yapışmaz tavalarda bile bulunabiliyor. Doç. Dr. Türkcan, "PFAS maddeleri, parçalanması çok zor olduğu için 'sonsuz kimyasallar' olarak adlandırılıyor. Vücutta birikerek uzun vadeli sağlık sorunlarına yol açıyor" dedi.
Özellikle böbreklerde biriken bu kimyasallar, böbrek kanseri riskini artırıyor. Ayrıca bağışıklık sistemini zayıflatıyor ve dolaşım bozukluklarına neden olabiliyor. Türkcan, "Kısırlık, bu kimyasalların neden olduğu en yaygın sağlık sorunlarından biri" diye ekledi.
PFAS'tan Korunma Yolları
Doç. Dr. Türkcan, bu zararlı kimyasallardan korunmak için alınabilecek önlemleri şöyle sıraladı:
- Doğal tekstil ürünleri tercih edin: Bambu gibi doğal malzemelerden üretilmiş ürünler kullanın.
- Ambalajlı gıdalardan kaçının: Hazır gıdalar yerine evde pişirilmiş yemekler tüketin.
- Arıtılmış su için: PFAS maddeleri içme sularına karışabiliyor. Aktif kömürle arıtılmış suları tercih edin.
- Yapışmaz tencere kullanımını sınırlayın: Çelik veya döküm tencereler daha güvenli seçeneklerdir.
Günlük Hayatta PFAS'tan Nasıl Uzak Durulur?
Doç. Dr. Türkcan, özellikle mutfakta kullanılan ürünlere dikkat çekti: "Yapışmaz tava ve tencerelerdeki teflon kaplamalar, PFAS içerebiliyor. Bu nedenle çelik veya döküm malzemeler daha sağlıklı bir seçenek olabilir. Ancak metal alerjisi olanlar için bu seçenek uygun olmayabilir. Kişi, kendisine uygun malzemeleri belirlemeli."
Sonuç olarak, PFAS kimyasalları günlük hayatımızın bir parçası haline gelmiş olsa da, alınacak basit önlemlerle bu zararlı maddelerden korunmak mümkün. Doğal ürünler tercih ederek ve bilinçli tüketim alışkanlıkları geliştirerek sağlığımızı koruyabiliriz.
