İstanbul Bilgi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Zeynep Şimşek, deprem gibi travmatik süreçlerin ardından bazı çocuklarda duygusal ve davranışsal gerilemeler görülebileceğini ve bu durumun genellikle geçici olduğunu belirtti. Peki, bu gerileme belirtileri nelerdir ve aileler bu süreçte nasıl destek olabilir?
Deprem Sonrası Çocuklarda Görülen Gerileme Belirtileri
Deprem gibi büyük bir travmanın ardından çocuklarda çeşitli duygusal ve davranışsal tepkiler ortaya çıkabilir. Bu tepkilerden biri de "gerileme" olarak adlandırılan durumdur. Gerileme, çocuğun daha önceki gelişim dönemlerine ait davranışları sergilemeye başlaması anlamına gelir. Prof. Dr. Zeynep Şimşek, bu konuda şunları söylüyor:
“Deprem gibi travmatik olaylar, çocukların güven duygusunu derinden sarsabilir. Bu durumda, çocuklar daha güvende hissetmek için daha önceki gelişim dönemlerine ait davranışlara yönelebilirler. Örneğin, altını ıslatma, parmak emme, bebek gibi konuşma veya anneye bağımlılık gibi davranışlar görülebilir.”
Bu belirtiler, çocuğun yaşadığı stres ve kaygı ile başa çıkma yöntemlerinden biridir. Ailelerin bu durumu bir sorun olarak görmemesi ve çocuğa anlayışla yaklaşması önemlidir.
- Altını Islatma: Daha önce tuvalet eğitimini tamamlamış bir çocuğun yeniden altını ıslatmaya başlaması.
- Parmak Emme: Daha önce bu alışkanlığı bırakmış bir çocuğun yeniden parmak emmeye başlaması.
- Bebek Gibi Konuşma: Daha karmaşık cümleler kurabilen bir çocuğun daha basit ve bebeksi bir dille konuşmaya başlaması.
- Anneye Bağımlılık: Annesinden ayrılmakta zorlanma, sürekli yanında olma isteği.
- Uyku Sorunları: Kabuslar görme, uyumakta zorlanma veya gece sık sık uyanma.
- İştah Değişiklikleri: İştahın azalması veya artması.
Aileler Nasıl Destek Olabilir?
Deprem sonrası çocuklara destek olmak, onların travmayı atlatmalarına yardımcı olmak için kritik öneme sahiptir. Ailelerin bu süreçte dikkat etmesi gereken bazı önemli noktalar bulunmaktadır:
- Sabırlı ve Anlayışlı Olun: Çocuğunuzun yaşadığı gerileme belirtilerine karşı sabırlı ve anlayışlı olun. Bu davranışların geçici olduğunu ve çocuğunuzun stresle başa çıkma yöntemi olduğunu unutmayın.
- Güven Verin: Çocuğunuza güvende olduğunu hissettirin. Onu sevdiğinizi ve yanında olduğunuzu sözlerinizle ve davranışlarınızla gösterin.
- Rutinleri Koruyun: Günlük rutinleri mümkün olduğunca korumaya çalışın. Düzenli uyku saatleri, yemek saatleri ve oyun zamanları, çocuğunuzun güvende hissetmesine yardımcı olacaktır.
- Konuşmasına İzin Verin: Çocuğunuzun duygularını ifade etmesine izin verin. Onunla deprem hakkında konuşmaktan çekinmeyin, ancak onu zorlamayın.
- Oyun Terapisi: Oyun, çocukların duygularını ifade etmeleri için doğal bir yoldur. Çocuğunuzla oyun oynayarak, onun duygusal olarak rahatlamasına yardımcı olabilirsiniz.
- Profesyonel Yardım Alın: Gerileme belirtileri uzun süre devam ederse veya çocuğunuzun durumu kötüleşirse, bir uzmana danışmaktan çekinmeyin.
Sonuç
Deprem gibi travmatik olaylar, çocukların psikolojisi üzerinde derin etkiler bırakabilir. Bu süreçte çocuklarda görülen gerileme belirtileri, onların yaşadığı stres ve kaygının bir yansımasıdır. Ailelerin sabırlı, anlayışlı ve destekleyici olması, çocukların bu zorlu süreci atlatmalarına yardımcı olacaktır. Unutmayın, her çocuk travmaya farklı tepkiler verir ve önemli olan onlara sevgi ve güven ortamı sunmaktır. Gerekli durumlarda profesyonel yardım almak da önemlidir. Çocukların yaşadığı bu travmatik süreci en sağlıklı şekilde atlatabilmeleri için ailelerin bilinçli ve duyarlı olması gerekmektedir.
