1 Mayıs İşçi Bayramı: Kökeni ve Tarihi Bilgiler!
Dünya

1 Mayıs İşçi Bayramı: Kökeni ve Tarihi Bilgiler!


01 May 20255 dk okuma41 görüntülenmeSon güncelleme: 17 December 2025

1 Mayıs İşçi ve Emekçi Bayramı, dünya genelinde işçi sınıfının birlik, dayanışma ve mücadele günüdür. Peki, bu önemli günün kökeni ve tarihçesi nedir? İşte, 1 Mayıs'ın ortaya çıkışına dair merak edilenler.

1 Mayıs'ın Doğuşu: Avustralya'dan ABD'ye Uzanan Mücadele

1 Mayıs'ın kökenleri, 19. yüzyılın ikinci yarısında yaşanan işçi hakları mücadelelerine dayanmaktadır. İlk kıvılcım, Avustralya'nın Melbourne kentinde 1856 yılında çakıldı. Taş duvar ustaları ve inşaat işçileri, o dönemde oldukça yaygın olan uzun çalışma saatlerine karşı çıkarak, günlük çalışma süresinin 8 saate düşürülmesi talebiyle iş bıraktılar.

İşçiler, seslerini duyurmak ve taleplerini yetkililere iletmek amacıyla 21 Nisan 1856'da Melbourne Üniversitesi'nden Parlamento Evi'ne kadar büyük bir yürüyüş gerçekleştirdiler. Bu yürüyüş, Avustralya'da işçi hakları hareketinin önemli bir dönüm noktası oldu ve diğer ülkelerdeki işçilere de ilham kaynağı oldu.

Avustralya'daki bu gelişmelerin ardından, ABD'deki işçiler de harekete geçerek işverenlerden çalışma saatlerinin azaltılması talebinde bulundular. 1884 yılında başlayan bu mücadele, günlük çalışma süresinin 12 saatten 8 saate indirilmesini amaçlıyordu. Ancak, işverenlerin direnci ve hükümetin duyarsızlığı nedeniyle bu talepler uzun süre karşılık bulamadı.

1 Mayıs'ın Küresel Bir Bayram Haline Gelmesi

ABD'de günlük çalışma süresinin 8 saate indirilmesi için başlatılan mücadele, 1886 yılında kitlesel grevlerle daha da yaygınlaştı. Özellikle Chicago kentinde yaşanan olaylar, 1 Mayıs'ın küresel bir işçi bayramı olarak kutlanmasına zemin hazırladı. 1 Mayıs 1886'da, ülke genelinde yüz binlerce işçi greve katıldı ve 8 saatlik iş günü talebini haykırdı.

Ancak, Chicago'daki Haymarket Meydanı'nda düzenlenen bir gösteri sırasında yaşanan olaylar, işçi hareketine büyük bir darbe vurdu. Polisin göstericilere müdahalesi sırasında bir bomba patladı ve çok sayıda kişi hayatını kaybetti. Bu olay, işçi hareketinin bastırılması için bir bahane olarak kullanıldı ve birçok işçi tutuklandı, idam edildi.

Haymarket olaylarının ardından, 1 Mayıs'ın anlamı ve önemi daha da arttı. 1889 yılında, Paris'te toplanan İkinci Enternasyonal, 1 Mayıs'ı "Uluslararası İşçi Günü" olarak ilan etti ve her yıl tüm dünyada işçilerin birlik, dayanışma ve mücadele günü olarak kutlanmasına karar verdi.

1 Mayıs İşçi ve Emekçi Bayramı, işçi sınıfının uzun ve zorlu mücadelesinin bir simgesi olarak günümüzde de kutlanmaya devam etmektedir. Bu bayram, işçi haklarının korunması, çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve sosyal adaletin sağlanması için verilen mücadelenin önemini hatırlatır.